Tôi không nhớ mình bắt đầu được biết cái tên Givral từ khi nào, nhưng chắc chắn là phải lâu lắm rồi, kể từ khi tôi được học những bài lịch sử đầu tiên về Sài Gòn và chiến tranh giải phóng miền Nam.
Những ấn tượng về Givral càng trở lên sâu đậm hơn khi tôi bắt đầu được đọc những dòng đầu tiên về Phạm Xuân Ẩn – vị tướng tình báo lừng danh mà tên tuổi của ông chỉ được nhiều người biết đến vào những năm cuối đời, khi ông đã sắp từ giã cõi đời sau những cơn bạo bệnh. Một người, như nhà văn, nhà báo Nguyễn Thị Ngọc Hải đã viết, là “tên người như cuộc đời”. Ông đã “Ẩn” mình suốt gần như cả cuộc đời, nhưng một trong những nơi chốn mà ông hiện diện thường xuyên nhất, gần như là trong suốt sự nghiệp lẫy lừng của ông, là tiệm cà phê Givral này.
Say mê con người ông, tôi đâm ra say mê Givral, mặc dầu chưa từng đặt chân đến. Cộng với cái thú lang thang cà phê cà pháo, tôi đã đặt Givral đứng số 1 trong top ten các tiệm cà phê cần phải đến trong đời.
Và đây, trong một buổi sáng Sài Gòn không nắng không mưa, không nóng không lạnh, tôi đã hiện diện ở nơi này, và ngập chìm trong không khí của Givral – một trong những tiệm cà phê nổi tiếng và lâu đời nhất ở vùng đất phương Nam này.
Trước khi đến, tôi đã định bụng dành cả buổi sáng ngồi ở Givral để kết thúc nốt một vài việc còn dang dở. Tôi ngồi đó với chiếc máy tính quen thuộc, wi-fi đã sẵn sàng, nhưng tôi không thể tập trung mà làm việc được. Cà phê rất ngon (nhược điểm duy nhất là hơi nhiều đá), Lucky Strike thì rất thơm, và nhạc thì rất hay. Còn tôi thì bắt đầu bỏ ý định làm việc vào sáng nay.
Quán không lớn nên không có nhiều lựa chọn, tôi đành ngồi một chỗ ngay lối vào. Khung cửa sổ lớn như một bức tranh mở ra trung tâm thành phố. Ngoài kia là Nhà hát Lớn với hai hàng cây sao thẳng tắp, cao vút. Kế bên là Caravelle Hotel cũng nổi tiếng một thời. Và, một quảng trường tấp nập người xe. Nếu như không có cây cột điện nơi góc đường, kể như tôi đã có một bức tranh hoàn hảo qua khung cửa sổ.
Ngồi cà phê bên khung cửa sổ lớn mở ra một không gian đẹp luôn là một trải nghiệm tuyệt vời. Chỉ tiếc là không chia sẻ được trải nghiệm đó với một người cũng rất đam mê cà phê là vợ tôi, vì tôi chỉ đang ngồi đó, một mình.
Tôi đã gọi đến ly nâu đá thứ hai, một ngoại lệ chưa từng có trong cả đời uống cà phê của mình.
Và bắt đầu nghĩ, sẽ là một mất mát lớn cho đất Sài Gòn, nếu một ngày nào đó, vì một lý do nào đó, Givral không còn tồn tại nữa.
Bạn bè thường hỏi tại sao tôi lại hút Lucky Strike. Mỗi lần như vậy tôi thường chỉ cười và chống chế bằng câu trả lời quen thuộc: “Just because, I need some lucky”. -:). Nhưng sự thực không phải như vậy. Ngoài việc Lucky là loại tôi thấy hợp nhất, trong số rất nhiều loại thuốc lá đã từng thử qua, còn có một lý do quan trọng khác: đó chính là loại thuốc mà ông Ẩn đã hút suốt cả cuộc đời, với cách hút, cũng do người Mỹ dạy. Đối với một người làm nghề như ông, Lucky quả là cần thiết, xét theo cả hai nghĩa đen và bóng của từ này. (**) Do vậy, hẳn các bạn phải biết tôi đã thoả mãn thế nào khi được ngồi đây, với ly nâu đá thứ hai đã gần cạn, và đã là điếu Lucky Strike thứ ba.
Để kết thúc một buổi sáng đáng nhớ ở Givral, tôi muốn các bạn biết thêm rằng, tôi thật là “ghen tị” với anh Quốc Bảo – một người mà tôi rất mến mộ - vì anh có thâm niên ngồi Givral tới mấy chục năm ròng. Cái chuỗi mấy chục năm đó đã được bắt đầu, như anh đã có lần hé lộ, từ lúc anh mới... sáu tuổi. Không biết ở đất Sài Gòn này, còn có người nào khác may mắn như anh không?
Và tôi ước, một ngày nào đó, bên cửa sổ Givral này, sẽ có hai người ngồi cà phê ngắm quảng trường Nhà hát. Ngồi đó, lặng yên, mà không cần nói câu nào./.
(*) Viết ở Givral, nhưng post ở Hi-End, vì wi-fi ở Givral hơi tệ. Một điểm trừ cho Givral,-:)
(**) Trong Lời nói đầu của cuốn "Điệp viên hoàn hảo" mà Larry Berman viết về ông Ẩn, có những dòng như thế này: "Ông Ẩn là một người cực kỳ mê tín. Từ năm 1955 ông đã bắt đầu hút loại thuốc lá Lucky Strike. Khi đó, một người bạn Mỹ của ông đã dạy ông cách nuốt khói, đồng thời đảm bảo với ông rằng Lucky Strike sẽ mang đến sẽ mang đến cho ông nhiều may mắn (***). Phạm Xuân Ẩn nói: "Tôi đã hút thuốc lá 52 năm rồi. Giờ đây tôi đang phải trả giá cho điều đó. Hút thuốc lá liên tục trong từng ấy năm mà tôi chỉ bị bệnh phổi trong có 3 năm là thắng lợi chứ". Phạm Xuân Ẩn ngồi Givral nhiều đến nỗi ông còn được gọi là Tướng Givral (General Givral).
(***) Lucky Strike đã từng được quảng cáo như thế này: Be Happy, Go Lucky!
